Khi tốt nghiệp 大学 bạn sẽ có học vị 学士 (cử nhân), tốt nghiệp 短期大学 bạn sẽ học vị 短期大学士 (cử nhân cao đẳng). Còn khi tốt nghiệp trường Senmon 専門学校 bạn sẽ được được gọi là 専門士 hoặc 高度専門士.

1. Danh hiệu chứ không phải học vị

Trong hệ thống pháp luật Nhật, 専門士 và 高度専門士 là danh hiệu 「称号」chứ không được coi là học vị 「学位」. Trong nước Nhật thì danh hiệu và học vị không có gì khác nhau, đều được sử dụng rộng rãi. Tuy nhiên danh hiệu sẽ gặp khó khăn khi bạn sử dụng ở nước ngoài, bạn cần phải có thêm giấy tờ và thủ tục để giải thích về trình độ và khả năng của mình. Còn học vị được sử dụng trên phạm vị quốc tế.
Nhân tiện, mình xin giới thiệu phiên dịch tiếng Anh của hai danh hiệu này:

• 専門士 : Diploma
• 高度専門士 : Advanced Diploma

2. Sự khác nhau chủ yếu giữa 専門士 và 高度専門士

専門士 là danh hiệu có được sau khi tốt nghiệp chương trình học 2 năm ở trường Senmon.　専門士 có khả năng 編入 (học chuyên lên ) năm 3 Đại học.
Trong khi đó 高度専門士 là danh hiệu có được sau khi tốt nghiệp chương trình học 4 năm ở trường Senmon. 高度専門士 có khả năng học lên trực tiếp lên Cao học (大学院).
高度専門士 thời gian học và thực hành nhiều hơn, được coi là danh hiệu đối với những người có năng lực và kỹ năng cao tương đương với người tốt nghiệp Đại học. Bởi vậy trong quá trình tuyển dụng mà danh hiệu này đang dần được coi như Cử nhân tốt nghiệp Đại học. Nếu được tuyển vào làm trong Nhà nước, bạn sẽ nhận số lương tương đương với sinh viên Cử nhân Đại học.

3. Điều kiện để đạt được những danh hiệu này

Theo quy định của Bộ Giáo dục Văn hoá Thể thao Khoa học Công nghệ Nhật Bản (MEXT) dưới đây là quy định để đạt được 専門士 và 高度専門士

• Đối với 専門士
  1.Thời gian học từ 2 năm trở lên
  2.Tổng số giờ học là 1.700 giờ (62 tín chỉ) trở lên
  3.Điểm số được đánh giá thông qua các kỳ thi, v.v. và việc hoàn thành khóa học được chứng nhận dựa trên đánh giá đó.
• Đối với 高度専門士
  1.Thời gian học từ 4 năm trở lên
  2.Tổng số giờ học là 3.400 giờ (124 tín chỉ) trở lên
  3.Chương trình học được tổ chức một cách có hệ thống

4. Điểm số được đánh giá thông qua các kỳ thi, v.v. và việc hoàn thành khóa học được chứng nhận dựa trên đánh giá đó.

3. Lời khuyên

Cả 専門士 và 高度専門士 đều là danh hiệu thiên về kỹ năng làm việc thay vì học thuật. Người đạt các danh hiệu này có thể thực hành nghề khi nhận việc. Tuy nhiên, 高度専門士 có thời gian học dài hơn, nên khi tìm việc sẽ được đánh giá cao hơn, mức lương cao hơn.
Việc lựa chọn nên lấy danh hiệu nào phụ thuộc vào mục tiêu của cá nhân bạn:

• Nếu bạn chỉ muốn vào trường Senmon như một bước chuyển giao trước khi vào Đại học, mình khuyên bạn nên chọn chương trình của 専門士
• Nếu bạn muốn học về ngành nghề của mình một cách sâu, cẩn thận, tiết kiệm học phí, khả năng xin việc tốt, mình khuyên bạn nên chọn chương trình của 高度専門士
• Nếu bạn muốn học thật nhanh nhất có thể để đi làm không quan trọng về trình độ của bản thân, 専門士 sẽ là lựa chọn tốt hơn
• Tương lai bạn muốn đi nước ngoài và sử dụng bằng cấp của mình, mình khuyên bạn nên thi vào Đại học luôn từ đầu hoặc học 専門士 sau đó 編入 lên Đại học.

Dù là mục tiêu nào, con đường nào thì khi chọn vào một trường Senmon bạn nên kiểm tra kĩ xem mình sẽ đạt được danh hiệu nào sau khi tốt nghiệp. Kiểm tra xem trường senmon được chuyển tiếp lên những trường đại học nào, phòng khi học xong đi làm rồi muốn chuyển tiếp lên đại học mà không được chấp nhận thì rất đáng tiếc. Hiện tại đây cũng là vấn đề rất nhiều du học sinh gặp phải nên bạn chú ý nhé.Chúc bạn sẽ có một kế hoạch học tập cụ thể và đạt được nó.

Nguồn tham khảo:

• 1.専門士・高度専門士の称号とは、文部学省
• 2.専門士と高度専門士の違いとメリット
• 3.学士とは？修士・博士・専門士とはどう違う？学費や就職に与える影響を解説！